فهرست مطالب
۱-مقدمه
تشویق و تنبیه دو بال تربیت دانش آموز. ۱
تشویق دانشآموزان به یادگیری.. ۱
نحوه درست تنبیه دانشآموزان: ۲
چند راه پیشنهادی برای تشویق درست دانش آموزان.. ۲
تعریف مسابقه های دوستانه برای تفریح و آموزش نوین.. ۳
در بازی های آموزشی غرق نشوید! ۴
کنترل فعالیت های مجازی، یک نوع تنبیه مجازی.. ۴
مقدمه
تربیت دانش آموزان و شکل دادن به شخصیتهای مثبت همواره یکی از اهداف مهم تربیتی بوده است. در این راستا، دو رویکرد تشویق و تنبیه به عنوان دو ابزار قدرتمند در اختیار معلمان و والدین قرار دارد. با استفاده صحیح از این دو رویکرد، میتوان به اهداف تربیتی خود دست یافت. تشویق، به عنوان یک رویکرد مثبت، باعث افزایش اعتماد به نفس و انگیزه دانش آموزان میشود. از سوی دیگر، تنبیه، به عنوان یک رویکرد منفی، به کنترل رفتار نامطلوب و جلوگیری از تکرار آن کمک میکند. با استفاده هوشمندانه از این دو رویکرد، میتوان به رشد و پیشرفت دانش آموزان کمک کرد.
تشویق و تنبیه دو بال تربیت دانش آموز
تشویق و تنبیه دو راهکار اساسی در آموزش هستند که معلمان و والدین میتوانند از آنها برای بهبود یادگیری دانشآموزان استفاده کنند. با این حال، این دو مفهوم نیازمند استفاده صحیح و مناسب هستند تا به نتایج مطلوبی منجر شوند. در این مقاله، به بررسی نحوه صحیح تشویق و تنبیه دانشآموزان میپردازیم.
تشویق دانشآموزان به یادگیری
۱- تشویق به صورت مثبت: این نوع تشویق در واقع به ارائه پاداش برای عملکرد خوب دانشآموزان میپردازد. این پاداش میتواند شامل تقدیر، تبریک، جایزه و یا پویش باشد.
۲- بهرهگیری از نظرات سازنده: نظرات سازنده معمولاً از سوی معلمان به دانشآموزان ارائه میشود و به آنها کمک میکند تا عملکرد خود را در طول زمان بهبود بخشند. مثلاً، معلم میتواند در صورتی که دانشآموز با یک سوالی درسی مشکل دارد به او کمک کند و پاسخ سوال را همراه با شرحی جامع توضیح دهد.
۳- آموزش به صورت مفرح: یادگیری بهتر در شرایطی رخ میدهد که دانشآموزان احساس شادی و خوشحالی داشته باشند. بنابراین، معلمان باید سعی کنند درسهای خود را به نحوی طراحی کنند که محتوای آن جذاب و مفرح باشد. به عنوان مثال، استفاده از بازیهای آموزشی، تصاویر و فیلمها میتواند به دانشآموزان کمک کند تا بهتر یاد بگیرند.
نحوه درست تنبیه دانشآموزان:
۱- مراقبت از اندازهگیری: معلمان و والدین باید به دقت تصمیم بگیرند که در صورت نیاز به تنبیه دانشآموزان، چه اندازهگیریهایی را اتخاذ کنند. در حالتی که تنبیه بیش از حد باشد، این امر ممکن است باعث شکست در یادگیری دانشآموزان شود.
۲- استفاده از تنبیه مشروط: در برخی موارد، معلمان و والدین میتوانند از تنبیه مشروط استفاده کنند. در این روش، تنبیه به گونهای طراحی میشود که نتیجه آن دلخواه دانشآموز باشد. به عنوان مثال، معلم میتواند به دانشآموزان خود بگوید که اگر درس را به خوبی بخوانند و نمره قبولی بگیرند، پس از فعالیتی خاص که به آنها اعلام میکند، میتوانند به پارک رفته و بازی کنند.
۳- استفاده از تنبیه مناسب: برخلاف تنبیه شدید و بیرحمانه، تنبیه مناسب باید به گونهای باشد که آموزشهایی را دربرگیرد که به دانشآموزان کمک میکند تا از خطاهای خود یاد بگیرند. مثلاً، معلم میتواند به دانشآموزی که به درستی حرف نمیزند، کمک کند تا اشتباهاتش را شناسایی کرده و آنها را برطرف کند.
۴- استفاده از رویکرد مثبت: در صورتی که دانشآموز خود به خوبی از درس پیشرفت نکرده باشد، معلم و والدین باید به جای تنبیه و تحمیل گردش، از رویکرد مثبت استفاده کنند. بر اساس این رویکرد، معمولاً پاداشهایی برای عملکرد بهتر دانشآموزان ارائه میشود که باعث تشویق آنها به یادگیری میشود.
چند راه پیشنهادی برای تشویق درست دانش آموزان
تشویقات متنوعی برای دانش آموزان وجود دارد که با توجه به نیازهای هر دانش آموز، میتوان از آنها استفاده کرد. برخی از بهترین تشویقات عبارتند از:
۱. تشویق جسمی: اگر دانش آموز برای یک فعالیت ورزشی خاص تلاش کرده است، میتوانید به او یک جایزه ساده مثل پوستر، کارت صد آفرین یا حتی مداد رنگی اهدا کنید.
۲. تشویق شنیداری: اطمینان حاصل کنید که دانش آموزان خود را قابل شنیدن میکنید. میتوانید با اظهار تعریف، اعلام قدردانی و یا اهدای یک کتاب صوتی برای خودشان، آنها را تشویق کنید.
۳. تشویق دیداری: احساس میشود که همه دوست دارند که در یک محیط زیبا و خوشگذران باشند. میتوانید با اهدای یک کلاس اضافی در یک محیط آرامش بخش، دانش آموزان خود را تشویق کنید.
۴. تشویق شخصی: همه دانش آموزان به نوعی برای تحصیلات خود إحساس فخر میکنند. میتوانید با اظهار تعریف و قدردانی از تلاشهای آنها، خودشان را تشویق کنید.
۵. تشویق مجازی: شبکههای اجتماعی روز به روز بیشتر استفاده میشوند. میتوانید با پست کردن عکسهایی از دانش آموزان خود، در شبکههای اجتماعی، آنها را تشویق کنید.
تشویق های نوین آموزشی
تشویق مجازی یک روش تشویق جدید است که با استفاده از شبکههای اجتماعی و پلتفرمهای آنلاین صورت میگیرد. در این روش، دانش آموزان با ارسال پستها و عکسهای خود به شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک، توئیتر، اینستاگرام و …، به اشتراک گذاشتن موفقیتها و پیشرفتهای خود را نشان میدهند. سپس معلمان و والدین میتوانند با لایک و کامنت کردن روی پستهای دانش آموزان، ایشان را تشویق کنند.
به عنوان مثال، در یک کلاس درس، دانش آموزی که در یک آزمون موفق بوده است، میتواند یک عکس از خودش را همراه با نتایج آزمون در شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذارد. سپس معلم میتواند با لایک و کامنت کردن روی پست دانش آموز، ایشان را تشویق کند. به همین ترتیب، والدین نیز میتوانند با لایک و کامنت کردن روی پستهای فرزندان خود، ایشان را تشویق کنند.
یکی دیگر از مثالهای تشویق مجازی، ارائهی برنامهی پاداش است. در این روش، معلم میتواند با ارائهی یک برنامهی پاداش برای دانش آموزان، ایشان را تشویق کند تا بهترین خود را بروز دهند و درس بخوانند. این برنامهی پاداش میتواند شامل امتیازات و جوایزی مثل رتبهبندی، پوسترهای تشویقی، کارتهای هدیه و … باشد. سپس دانش آموزان موفق میتوانند عکسهای خود را با جوایز خود در شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذارند تا سایر دانش آموزان را تحریک کنند.
تعریف مسابقه های دوستانه برای تفریح و آموزش نوین
گیمیفیکیشن به معنای استفاده از عناصر بازی در محیطهای غیربازی است که به منظور تحریک و افزایش مشارکت کاربران به کار گرفته میشود. در تربیت دانش آموزان نیز میتوان از گیمیفیکیشن برای تشویق آنها به یادگیری استفاده کرد.
با استفاده از عناصر بازی، میتوان محیط یادگیری را جذابتر و سرگرمکنندهتر کرد. برخی از عناصر بازی که در گیمیفیکیشن به کار میروند شامل امتیازدهی، چالشهای روزانه، جوایز، سطوح مختلف، مسابقات، کلاسمیتها، وضعیتهای کاربری و … هستند.
به عنوان مثال، میتوانید در یک کلاس درس، امتیازات برای دانش آموزان تعریف کنید و بهترین دانش آموزان را معرفی کنید. سپس میتوانید با اهدای جایزههایی مثل پوسترهای تشویقی، به دانش آموزان بیشتری انگیزه بدهید. همچنین، با برگزاری مسابقات و چالشهای روزانه، دانش آموزان را به رقابت با یکدیگر تحریک کنید. در این روش، دانش آموزان با بهبود عملکرد خود میتوانند به سطوح بالاتری دست یابند و جوایز بیشتری کسب کنند.
در کل، گیمیفیکیشن به عنوان یک روش نوین در تربیت دانش آموزان، میتواند انگیزهی آنها را برای یادگیری افزایش دهد و باعث تقویت پشتوانهی شخصیت و افزایش اعتماد به نفس دانش آموزان شود.
در بازی های آموزشی غرق نشوید!
یکی از چالشهای استفاده از گیمیفیکیشن در محیط یادگیری، تعامل مثبت و همکاری بین دانش آموزان است. در برخی بازیها و فعالیتهای گیمیفیکیشنی، حسادت و رقابت بین دانش آموزان افزایش مییابد که ممکن است باعث کاهش تعامل همکارانه و همکاری در جهت خود کمک شود. اما با استفاده از راهکارهای مناسب، میتوان این مشکلات را برطرف کرد و به جای حسادت، روحیه همکاری را در دانش آموزان تقویت کرد.
برای این منظور، یکی از راهکارهایی که میتوان به کار برد، ایجاد بازیها و فعالیتهایی با محوریت همکاری بین دانش آموزان است. در این بازیها، دانش آموزان مجبور به همکاری با یکدیگر برای رسیدن به هدف مشترکی هستند. به عنوان مثال، بازیهایی که بر اساس تیمهای رقابتی طراحی شدهاند، میتوانند به دانش آموزان کمک کنند تا با همکاری و تعامل، بهترین نتیجه را بگیرند.
همچنین، در فعالیتهای گیمیفیکیشنی میتوان به دانش آموزان آموزش داد که با همکاری و تعامل، بهترین نتیجه را خواهند گرفت. به عنوان مثال، در یکی از فعالیتهای گیمیفیکیشنی، دانش آموزان میتوانند به صورت گروهی برای حل مسئلهی خاصی همکاری کنند. با این کار، دانش آموزان با یکدیگر همکاری میکنند و بهترین راه حل را پیدا خواهند کرد.
در نهایت، با ایجاد چالشهای گروهی و بازیهای تیمی، دانش آموزان به دنبال همکاری و تعامل مثبت خواهند بود. به این ترتیب، افزایش حسادت روحی و کاهش تعامل همکارانه در فعالیتهای گیمیفیکیشنی کاهش یافته و همکاری و تعامل در جهت خود کمک تقویت خواهد شد.
کنترل فعالیت های مجازی، یک نوع تنبیه مجازی
در یک کلاس درس، اگر دانش آموزی مصرف بیش از حد در فضای آنلاین داشته باشد و این به عنوان یک مشکل مشاهده شود، معلم میتواند از روشهای تنبیه مجازی مانند بلاک کردن لغو دسترسی به پلتفرم های آنلاین برای دانش آموز استفاده کند. این روش، به دانش آموزان نشان میدهد که شیوه تعامل آنها با فضای آنلاین مطابق قوانین پذیرفته شده در این حوزه باید باشد و از مصرف بیش از حد به سمت خلاف این قوانین، پرهیز کنند.
همچنین، میتوانید در فعالیتهای آنلاین دانش آموزان، مثلا ارسال پستها و نظرات، قوانین رفتاری را مشخص کنید و در صورت تخلف از این قوانین، از روشهای تنبیه مجازی استفاده کنید. به عنوان مثال، اگر دانش آموزی نظری نامناسبی را ارسال کرده باشد، میتوانید از روشهای تنبیه مجازی مانند تحریم کردن حقوق استفاده از امکانات آنلاین برای یک مدت زمانی استفاده کنید. این روش، به دانش آموزان نشان میدهد که باید در فضای آنلاین رفتار مناسبی داشته باشند و به عملکرد خود در این فضا توجه کنند.
در کل، تنبیه مجازی میتواند به عنوان یک روش جدید در تنبیه دانش آموزان به کار برود. با استفاده از این روش، میتوان به دانش آموزان نشان داد که باید قوانین پذیرفته شده در فضای آنلاین را رعایت کنند و به عملکرد خود در این فضا توجه کنند.
در نهایت
به طور کلی، تشویق و تنبیه در آموزش هر دو راهکار مهمی هستند که معلمان و والدین میتوانند از آنها برای بهبود یادگیری دانشآموزان استفاده کنند. با این حال، باید به دقت و با درکی مناسب از شرایط دانشآموزان، تصمیمگیری صحیحی در مورد استفاده از هر یک از این راهکارها بگیرند تا به نتایج مطلوبی منجر شوند.